Bieg terminów dla studentów w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego ogłoszonego z powodu COVID-19

Z dniem 1 kwietnia 2020 r. wszedł w życie art. 15 zzs dodany do ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, 567 i 568).

Zgodnie z ust. 1 pkt 6 tego przepisu w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 (od 13 marca 2020 r.) bieg terminów procesowych w postępowaniach administracyjnych nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

W kontekście spraw studenckich najistotniejsze znaczenie ma fakt, że żadne terminy we wskazanym wyżej okresie w postępowaniu administracyjnym nie biegną. Oznacza to, że np. w przypadku odebrania przez studenta decyzji o skreśleniu z listy studentów termin do wniesienia odwołania lub wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy nie rozpocznie biegu ani nie upłynie do czasu zakończenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Tym samym student będzie mógł się cały czas odwoływać, co w świetle art. 130 § 1 k.p.a. oznacza, że decyzja o skreśleniu z listy studentów nie będzie mogła podlegać wykonaniu, gdyż termin na wniesienie środka prawnego nie upłynie. Wydaje się więc, że nie jest zasadne w tym okresie wydawanie decyzji o skreśleniu z listy studentów, gdyż takie skreślenia i tak będą prawnie nieskuteczne (wyjątek mogłyby stanowić skreślenia z powodu rezygnacji ze studiów przyjmując koncepcję, że takie skreślenie jest zgodne z wnioskiem strony). Powyższe stwierdzenie wzmacnia jeszcze jeden przepis nowej ustawy. W świetle bowiem ustępu czwartego art. 15zzs w okresie stanu zagrożenia epidemicznego, albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 strona, uczestnik postępowania są̨ obowiązani, na żądanie organu prowadzącego postępowanie, w wyznaczonym terminie, do dokonania czynności określonej w tym żądaniu, jeżeli niepodjęcie czynności mogłoby spowodować́ niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną̨ szkodę̨ dla interesu społecznego albo ze względu na grożącą̨ niepowetowaną szkodę̨ materialną.

W praktyce powyższe oznacza, że organy uczelni winny się powstrzymywać od wzywania studentów do sytuacji wyjątkowych objętych dyspozycją tego przepisu.

Dla funkcjonowania administracji uczelnianej ogromne znaczenie ma również art. 15zzs ust. 10 wskazanej wyżej ustawy, zgodnie z którym w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii nie stosuje się przepisów o bezczynności organów oraz o obowiązku organu i podmiotu, prowadzących postępowanie, do powiadamiania strony lub uczestnika postępowania o niezałatwieniu sprawy w terminie. Nie ma więc obowiązku informowania studentów, że z powodu ograniczenia funkcjonowania uczelni sprawa nie została załatwiona w terminie. W świetle natomiast punktu 2. organom lub podmiotom prowadzącym postępowanie nie wymierza się kar za niewydanie rozstrzygnięć w terminach określonych przepisami prawa. W szczególności do rozważenia jest kwestia, czy powyższy przepis nie znajdzie zastosowania do sytuacji, w której uczelnia nie wyda absolwentowi dyplomu w terminie 30 dni od ukończenia studiów, za co Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego może wymierzyć karę do 5000 zł.

Warto również zwrócić uwagę na dość niefortunnie sformułowany przepis ust. 9 wskazanego artykułu, na zasadzie którego organ może z urzędu wydać decyzję w całości uwzględniającą żądanie strony lub uczestnika postępowania. Wydaje się, że intencją ustawodawcy było umożliwienie wydania decyzji uwzględniającej żądania strony również w sytuacji, gdy strona nie złożyła formalnego wniosku o wszczęcie postępowania, a nie ma wątpliwości, co do tego żądania. W praktyce można więc przyjąć, że ten przepis znajdzie zastosowanie w sprawach o przyznanie zapomogi w przypadku, gdy nie złożono w sprawie wniosku spełniającego wymogi k.p.a. (np. z uwagi na brak podpisu). W takiej sytuacji decyzja byłaby wydawana formalnie z urzędu bez konieczności uzupełniania brakujących podpisów.