Czy mLegitymacja zastąpi Elektroniczną Legitymację Studenta?

Już podczas kwietniowego seminarium w Sarbinowie słyszeliśmy o planach Ministerstwa Edukacji i Nauki odnośnie rozpowszechnienia na uczelniach wydawania mLegitymacji studenckiej. Obecnie zapowiadane zmiany nabierają już kształtu. 3 czerwca na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt Ustawy o aplikacji mObywatel.

Zapowiada on zmiany w ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce: „w art. 74 po ust. 4 dodaje się ust. 4a w brzmieniu:

„4a. Na wniosek studenta uczelnia wydaje legitymację studencką w postaci mLegitymacji studenckiej, stanowiącej dokument elektroniczny wydany w aplikacji mObywatel”.

Proponowana nowelizacja ma na celu zobowiązanie uczelni do wydawania mLegitymacji studenckiej, jako mobilnej postaci legitymacji studenckiej, na jego wniosek, co zgodnie z założeniami ustawy ma doprowadzić do upowszechnienia korzystania z usługi mLegitymacji szkolnej i studenckiej odpowiednio przez uczniów i studentów”. Będzie to spora zmiana, ponieważ zgodnie z danymi ze strony mLegitymację oferuje niewiele ponad 25% szkół wyższych w kraju.

mLegitymacja, to mobilny odpowiednik dokumentu, Uczelnie nadal jednak, przynajmniej na razie, będą mogły wydawać tradycyjne Elektroniczne Legitymacje Studenckie. Na całkowite wycofanie się z wydawania ELS i zastąpieniem ich przez mLegitymację zdecydowanie potrzeba czasu. Wynika to zarówno z kwestii związanych z rosnącą, ale na jednak niewielką popularnością samej aplikacji mObywatel, jak i obowiązujących na Uczelniach procedur, które wymuszają przygotowania do kolejnego roku akademickiego a tym samym wydawania ELS nowoprzyjętym studentom z dużym wyprzedzeniem.

W dniach 6–11 kwietnia 2022 r. na prośbę Ministerstwa Edukacji i Nauki  Stowarzyszenie Forum Dziekanatów przeprowadziło badanie ankietowe dotyczące zasobów blankietów ELS na uczelniach. W badaniu wzięli udział przedstawiciele 49 jednostek z 45 uczelni publicznych i niepublicznych (w kilku przypadkach w ankiecie wzięli udział pracownicy różnych wydziałów).

Z przeprowadzonej ankiety wynika, że najczęściej blankiety elektronicznych legitymacji studenckich zamawiane są zbiorczym zamówieniem raz do roku – dostawa następuje w okresie wakacyjnym, przed początkiem kolejnego roku akademickiego. W zależności od wielkości uczelni, a tym samym kwoty zamówienia, co z kolei warunkuje sposób przeprowadzania procedury zamówień publicznych, procedura zamówienia blankietów rozpoczynana jest już w I lub II kwartale, aby zapewnić dostawę blankietów najpóźniej w sierpniu.

Wielkość zamówienia blankietów jest wartością szacunkową. W ponad połowie ankietowanych uczelni liczba potrzebnych blankietów szacowana jest w oparciu o zatwierdzone limity przyjęć na studia z uwzględnieniem zapasu do wydruków duplikatów ELS. Co czwarta uczelnia szacuje zapotrzebowanie na podstawie ubiegłorocznego zużycia blankietów. Co czwarta uczelnia robi to na podstawie liczby przyjętych na I rok studiów, Ponadto jedna z uczelni szacuje wielkość zamówienia w oparciu o średni wynik zapotrzebowania z trzech poprzednich lat. W szacowaniu wielkości zamówienia uwzględniane są również aktualne stany magazynowe.

Biorąc pod uwagę zapotrzebowanie na blankiety na podstawie aktualnej liczbę studentów I roku uczelnie łącznie zadeklarowały posiadanie 82.817 blankietów ELS przy łącznej liczbie studentów 114.747. Oznacza to, że już teraz badane uczelnie byłyby w stanie wydać blankiety ELS 72% studentów dzięki posiadanym zbiorom. Dodatkowo w toku są już postępowania przetargowe na zamówienia blankietów na potrzeby roku akademickiego 2022/2023.

Biorąc pod uwagę jedynie argument ekonomiczny czyli kwestię kosztów, jakie uczelnie ponoszą na zakup blankietów (pomiędzy 9 a 14 zł netto za sztukę) wydawanie mLegitymacji byłoby zmianą pożądaną.

Biorąc jednak pod uwagę stan przygotowań do kolejnego roku akademickiego i zgromadzone przez uczelnie zapasy blankietów trudno wyobrazić sobie już teraz całkowitą rezygnację z wydawania ELS. Co więcej, jeżeli takie zmiany miałyby zostać wprowadzone, konieczne byłyby zmiany przepisów z minimum rocznym wyprzedzeniem, tak, aby uczelnie nie rozpoczynały procedur zakupowych i nie tworzyły zapasów blankietów ELS. Konieczne byłoby również rozwiązanie umów na personalizację blankietów legitymacji przez uczelnie, które zlecają ją podmiotom zewnętrznym.

Czy ostatecznie aplikacja mObywatel ma szansę na całkowite wyparcie tradycyjnych blankietów ELS? Z pewnością tak, trudno jednak wyrokować, jak dużo czasu zajmie cały proces. Wydaje się również, że studenci mimo wygody jaką oferuje mLegitymacja są przywiązani do tradycyjnej formy dokumentu a charakterystyczny zielony blankiet jest nieodłącznym elementem studenckiej tradycji, z którym niektórym bardzo ciężko będzie się rozstać.