Umiędzynarodowienia
Nowe podstawy przyjęcia na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie
Artykuł 70 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce nakłada na uczelnię obowiązek udostępnienia uchwały senatu w sprawie warunków, trybu oraz terminu rozpoczęcia i zakończenia rekrutacji oraz sposobu jej przeprowadzenia (dalej zwana uchwałą rekrutacyjną) nie później niż do dnia 30 czerwca roku poprzedzającego rok akademicki, w którym ma się odbyć rekrutacja. Dlatego na większości uczelni trwają już zapewne zaawansowane prace nad przygotowaniem uchwały rekrutacyjnej na rok akademicki 2022/23.
Warto zatem przypomnieć, że z dniem 1 stycznia 2022 r. wejdą w życie przepisy art. 70 ust. 3 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, zgodnie z którymi podstawą przyjęcia na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie obok egzaminu dojrzałości i egzaminu maturalnego będą mogły być wyniki:
- egzaminu dojrzałości lub egzaminu maturalnego i egzaminu lub egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie;
- egzaminu dojrzałości lub egzaminu maturalnego i egzaminu lub egzaminów zawodowych.
Szczegółowe informacje o egzaminach potwierdzających kwalifikacje w zawodzie i o egzaminach zawodowych dostępne są na stronie www.cke.gov.pl w zakładce “egzamin zawodowy".
Na potrzeby przygotowywania uchwały rekrutacyjnej pamiętać należy, że zgodnie z treścią ww. przepisów uczelnia winna brać pod uwagę wyniki egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie lub egzaminów zawodowych a nie sam fakt posiadania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika czy też dyplomu zawodowego w zawodzie nauczanym na poziomie technika, o których mowa w przepisach o systemie oświaty.
Istotne jest i to, że wyniki egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie/egzaminów zawodowych nigdy nie mogą stanowić samoistnej podstawy przyjęcia na studia. Zawsze bowiem muszą one być brane pod uwagę łącznie z wynikami egzaminu dojrzałości lub egzaminu maturalnego.
Co znamienne, ustawodawca nie określa jaką część (ile procent) łącznego wyniku możliwego do uzyskania przez kandydata w toku rekrutacji stanowić mogą wyniki egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie/egzaminów zawodowych. Uznać zatem należy, iż kwestia ta może zostać uregulowana wedle uznania uczelni w uchwale rekrutacyjnej.
Uczelnie, które zdecydują się uwzględniać w rekrutacji na studia wyniki egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie/egzaminów zawodowych powinny w uchwale rekrutacyjnej jasno określić, dla jakich zawodów szkolnictwa zawodowego uwzględniane są wyniki ww. egzaminów. Można to zrobić np. podając obszary kształcenia lub konkretne nazwy zawodów, dla których w rekrutacji na poszczególne kierunki przyznawane mają być dodatkowe punkty.
Na uwagę zasługuje fakt, że obecnie obowiązują dwa rozporządzenia o identycznym tytule, określające obszary kształcenia lub nazwy zawodów i są to:
- rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 13 grudnia 2016 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. z 2016 r. poz. 2094)*,
- rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. z 2017 r. poz. 622, z późn. zm.).
Konsekwencją pojawienia się nowych podstaw przyjęcia na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie jest poszerzenie katalogu dokumentów wymaganych od kandydatów na studia. Otóż zgodnie z art. 69 ust. 2 pkt 2-3a ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2022 r., na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie może być przyjęta osoba, która posiada:
- świadectwo dojrzałości i dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika, o których mowa w przepisach o systemie oświaty;
- świadectwo dojrzałości i dyplom zawodowy w zawodzie nauczanym na poziomie technika, o których mowa w przepisach o systemie oświaty;
- świadectwo dojrzałości i zaświadczenie o wynikach egzaminu maturalnego z poszczególnych przedmiotów oraz dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika, o których mowa w przepisach o systemie oświaty;
- świadectwo dojrzałości i zaświadczenie o wynikach egzaminu maturalnego z poszczególnych przedmiotów oraz dyplom zawodowy w zawodzie nauczanym na poziomie technika, o których mowa w przepisach o systemie oświaty.
Poświadczona za zgodność z oryginałem przez uczelnię kopia każdego z ww. dokumentów powinna zostać umieszczona w teczce akt osobowych studenta.
Na koniec warto jeszcze zwrócić uwagę na istnienie luki prawnej dotyczącej omawianych nowych podstaw przyjęcia na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie.
Otóż zgodnie z przepisami art. 44zzz i 44zzzt ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2020 r. poz. 1327, z późn. zm.) oraz art. 130 ust. 1 ustawy dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245, z późn. zm.) zarówno w przypadku egzaminu maturalnego jak i w przypadku egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz egzaminu zawodowego istnieje możliwość przeprowadzenia procedury weryfikacji sumy punktów a także możliwość odwołania się od wyniku tej weryfikacji (tylko z części pisemnej danego egzaminu) do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego.
Z kolei art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce uwzględnia możliwość przeprowadzania rekrutacji uzupełniającej jedynie dla osób, których wynik egzaminu maturalnego z danego przedmiotu lub przedmiotów został podwyższony w wyniku weryfikacji sumy punktów lub odwołania, o których mowa w art. 44zzz ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.
Skoro ustawa nie przewiduje przeprowadzenia rekrutacji uzupełniającej w przypadku podwyższenia wyniku egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie/egzaminu zawodowego w wyniku weryfikacji sumy punktów lub odwołania do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego to pojawia się pytanie jak postąpić w przypadku, gdy na uczelnię zgłosi się kandydat, któremu podwyższono w wyżej opisany sposób wynik egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie/egzaminu zawodowego.
Moim zdaniem w opisanym przypadku można zastosować na zasadzie analogii art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce czyli przepis o rekrutacji uzupełniającej odnoszący się do wyniku egzaminu maturalnego.
Można też już teraz przewidzieć w uchwale rekrutacyjnej na rok akademicki 2022/23 możliwość rekrutacji uzupełniającej dla kandydatów, których wynik egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie/egzaminu zawodowego został podwyższony w wyniku weryfikacji sumy punktów lub odwołania, o których mowa w art. 44zzzt ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Przychylam się właśnie do tego rozwiązania, ponieważ dzięki niemu uczelnia zyska w uchwale rekrutacyjnej podstawę prawną do uwzględniania zweryfikowanego wyniku egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie/egzaminu zawodowego. Kandydat zaś już w czerwcu roku poprzedzającego rok, w którym ma się odbyć rekrutacja będzie poinformowany o istnieniu rekrutacji uzupełniającej także w przypadku egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie/egzaminu zawodowego.
W tym miejscu raz jeszcze warto podkreślić, że senat uczelni ma pełną swobodę w decydowaniu czy w ogóle a jeśli tak to w rekrutacji na jakie kierunki uwzględniane będą wyniki egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie/egzaminów zawodowych. Wyłącznie do kompetencji senatu należy określenie sposobu przeliczania wyników ww. egzaminów na dodatkowe punkty. Warto też uregulować w uchwale rekrutacyjnej wszelkie kwestie nieuregulowane w aktach wyższego rzędu, związane z uwzględnianiem w procesie rekrutacji opisanych wyżej nowych podstaw przyjęcia na studia.
