Niebędący, niewidoczni, niezbędni – uczelnia jako „zintegrowany projekt” na przykładzie administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Anna Mielczarek-Taica

Uniwersytet Mikołaja Kopernika | Stowarzyszenie Forum Dziekanatów

Agnieszka Anielska

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

W środowisku pracowników uczelni można wyróżnić wiele linii podziału. Ta najbardziej widoczna, dzieli nas na pracowników będących i niebędących nauczycielami akademickimi. Podział ten, podobnie jak kilka innych, dość mocno rzutuje na modele współpracy zarówno wewnątrz samej administracji, jak i na relacje z pracownikami „będącymi”.

Administracja to grupa pracowników uczelni, której podmiotowość jest dość słabo widoczna. Już samo definiowanie poprzez przeczenie [„niebędący”] uprzedmiotawia i działa demotywująco,  odwołując się do tego, kim ci pracownicy nie są. Niewidoczność z kolei wynika z faktu zajmowania dość specyficznej, drugoplanowej, roli na uczelni. Ma to niewątpliwy (i nie zawsze pozytywny) wpływ na budowanie relacji z pracownikami akademickimi. To specyficzne położenie jest określane w literaturze jako invisible workers [np. Szekeres 2004]. Dla części badaczy podział ten jest oczywisty i charakterystyczny dla uczelni, dla innych jest niewątpliwą dysfunkcją, działającą w niekorzystny sposób na budowanie relacji [Kallenberg 2017]. Szkolnictwo wyższe zaczyna być traktowane jako „zintegrowany projekt”, wskazując na istotność wkładu pracowników niebędących nauczycielami w powodzenie owego projektu [np. Whitchurch 2018]. Zdaniem K. Lei, niezbędne staje się więc budowanie profesjonalnej administracji, poprzez m. in. wspieranie jej rozwoju zawodowego oraz system ocen pracowniczych [Leja 2001]. W związku z tym, pracownicy administracyjny stają się niezbędni do prawidłowego i efektywnego funkcjonowania uczelni. Jak twierdzi A. Bańka, administracja to grupa pracownicza, która nie tylko stabilizuje organizację od wewnątrz, ale i wpływa korzystnie na wizerunek uczelni na zewnątrz. Dlatego też, tak ważne dla osób zarządzających uczelnią powinno być podmiotowe traktowanie administracji, którego miarą mogłaby być satysfakcja z pracy [por. Bańka i in. 2002].

Jak zatem budować profesjonalną administrację? W jaki sposób pracownicy administracji postrzegają siebie i swoją rolę na uczelni? Co pomaga, a co przeszkadza w budowaniu dobrych relacji z nauczycielami akademickimi? Jak ważne jest poczucie bycia członkiem wspólnoty uniwersyteckiej? To tylko część pytań, postawionych pracownikom różnych szczebli administracji UMK, w czasie badania pilotażowego przeprowadzonego za pomocą wywiadu pogłębionego na przełomie czerwca i lipca tego roku. Wyniki właśnie tych badań zostaną zaprezentowane w referacie pt. „Niebędący, niewidoczni, niezbędni – uczelnia jako „zintegrowany projekt”.

mgr Anna Mielczarek-Taica

Kierownik dziekanatu Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych UMK, zaangażowana w budowanie dobrego wizerunku uczelnianej administracji. Interesuje się relacjami i komunikacją, zarządzaniem oraz budowaniem motywacji w zespole. Absolwentka socjologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz studiów podyplomowych z Administracji publicznej, Zarządzania zasobami ludzkimi, Akademii Menedżera oraz w zakresie Trener i coach w biznesie, edukacji i administracji publicznej. Współzałożycielka i przewodnicząca komisji rewizyjnej Stowarzyszenia Forum Dziekanatów. Członek rektorskiej komisji (jako reprezentantka administracji) opracowującej procedury mające na celu zapewnienie bezpiecznego oraz wolnego od przemocy i dyskryminacji środowiska pracy i nauki na UMK. Certyfikowany trener stylów myślenia i działania FRIS® z uprawnieniami mediatora i certyfikatem Practitioner Business Coach. Kierownik dwóch zadań w programie PO WER 2014-2020 na UMK: cyklu szkoleń (twardych i miękkich) dedykowanych pracownikom dziekanatu oraz projektu aplikacji „Gra o dyplom” usprawniającej komunikację ze studentami. Kierownik grantu MNiSW w programie DIALOG pn. ”Niewidoczni, niebędący, niezbędni. Administracja uczelni na rzecz doskonałości naukowej”. Autorka kilku publikacji naukowych z zakresu szkolnictwa wyższego i kilku wystąpień na konferencjach poświęconych pracownikom administracji oraz komunikacji ze studentami. Po godzinach prowadzi zajęcia z treningu umiejętności interpersonalnych dla studentów. Zwolenniczka rozwijania miękkich kompetencji oraz „kolorowych” koncepcji zarządzania.

mgr Agnieszka Anielska

Doktorantka w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.