Powszechnie wydawana mLegitymacja studencka i doktorancka staje się faktem

Wielokrotnie, jako Stowarzyszenie Forum Dziekanatów poruszaliśmy już na blogu temat mLegitymacji studenckiej, której powszechne wprowadzenie na Uczelniach miało być kolejnym krokiem na drodze do cyfryzacji. Z dużym zaciekawieniem i nadzieją obserwowaliśmy więc pracę nad Ustawą o aplikacji mObywatel. Podejmowaliśmy również głos w dyskusji nad zmieniającymi się zasadami funkcjonowania mLegitymacji na uczelniach:

/artykuly/dokumentacja-w-postaci-elektronicznej-mlegitymacja-studencka-i-doreczenia-elektroniczne-w-postepowaniach-administracyjnych-199.html

/artykuly/czy-mlegitymacja-zastapi-elektroniczna-legitymacje-studenta-51.html.

Sama mLegitymacja nie jest przecież niczym nowym, wprowadzona została już w 2019 roku. Jednak w związku z faktem, że obowiązujące przepisy uzależniały ważność mLegitymacji studenckiej od ważności tradycyjnej Elektronicznej Legitymacji Studenckiej, Studenci Uczelni, które przystąpiły do wydawania mLS nie korzystali z tej możliwości na taką skalę, jakiej moglibyśmy oczekiwać, o czym już w czerwcu 2022 r. pisała Ewa Wiśniewska /artykuly/cyfrowa-ewolucja-legitymacji-studenckiej-w-oczekiwaniu-na-dalsze-zmiany-49.html.

Oczekiwane przez środowisko zmiany przyniosła ostatecznie wspomniana Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230001234, która nadała mLegitymacji studenckiej wydawanej w postaci dokumentu elektronicznego obsługiwanego w aplikacji mObywatel statusu odrębnej, samodzielnej postaci legitymacji studenckiej, co w konsekwencji pozwoli na posługiwanie się wyłącznie mLegitymacją studencką, bez konieczności posiadania ELS.

Ustawa o mObywatelu wprowadziła do art. 74 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce ust. 4b, który określa formę w jakiej wydawana jest Legitymacja Studencka:

„Legitymacja studencka jest wydawana w postaci:

1) dokumentu mobilnego, o którym mowa w art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel (Dz. U. poz. 1234) – studentowi posiadającemu numer PESEL;

2) elektronicznej karty procesorowej:

1. a) studentowi nieposiadającemu numeru PESEL,
2. b) na wniosek studenta."

Przyjęta nowelizacja zobowiązuje wszystkie uczelnie do wydawania legitymacji studenckiej w postaci mLegitymacji Studentowi, któremu nadano numer PESEL, określając jako dominującą formę legitymacji jej wersję cyfrową. Jednocześnie zapewnia jednak możliwość wydania tradycyjnego blankietu ELS studentowi, na jego wniosek. Cudzoziemcy nie posiadający numeru PESEL, który warunkuje możliwość posługiwania się aplikacją mObywatel, nadal będą mieli wydawaną tradycyjną ELS. Możliwość wnioskowania o wydanie ELS zabezpiecza również prawo studenta do posiadania legitymacji studenckiej na wypadek np. zgubienia elektronicznego nośnika, na którym umieszczona była mLegitymacja studencka (np. smartfon lub tablet) albo nie posiadania takiego nośnika w ogóle.

Co ważne, w ostatecznej wersji przyjętej ustawy taki sposób procedowania mLegitymacji dotyczy również doktorantów, dzięki dodaniu w art. 208 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce ust. 6 w brzmieniu tożsamym jak cytowany wyżej art. 74, ust. 4b. W odniesieniu do doktorantów, również dominującą formą legitymacji będzie jej wersja cyfrowa, a tradycyjna Elektroniczna Legitymacja Doktoranta wydawana będzie jedynie na wniosek, oraz doktorantom nieposiadającym numeru PESEL.

Jest to istotna zmiana w stosunku do pierwotnego projektu ustawy o mObywatelu, który początkowo przewidywał zmiany jedynie w odniesieniu do legitymacji studenckich /artykuly/mlegitymacja-studencka-coraz-bardziej-niezalezna-41.html.

Warto zauważyć jednak, że wejście w życie ustawy o mObywatelu nie spowodowało, że uczelnie już z początkiem roku akademickiego 2023/2024 mają ustawowy obowiązek wydawania mLegitymacji wszystkim studentom.

Zgodnie z art. 81 ustawy Minister właściwy do spraw informatyzacji w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego i nauki ogłosi w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" komunikat określający dzień, na który uczelnie będą zobowiązane do  wdrożenia rozwiązań technicznych pozwalających wydawać mLegitymacje studenckie i doktoranckie. Ustawa określa czas pojawienia się komunikatu, na co najmniej 14 dni przed ostatecznym terminem określonym w Komunikacie.

Podczas spotkania Okrągłego Stołu E-teczkowego /artykuly/okragly-stol-e-teczkowy-systemowo-ku-cyfryzacji-teczki-studenta-20.html, na którym dyskutowaliśmy m.in. z przedstawicielami Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Ministerstwa Cyfryzacji odnośnie prowadzenia dokumentacji studenckiej w postaci elektronicznej próbowaliśmy doprecyzować ten termin, ponieważ zdajemy sobie sprawę z jak dużą zmianą w kontekście cyfryzacji procesów na uczelniach mamy do czynienia. Wdrożenie wydawania mLegitymacji na tak szeroką skalę, od wielu uczelni, które do tej pory nie wdrożyły jej u siebie, wymaga podpisania porozumień z Ministerstwem Cyfryzacji i dostosowania systemów informatycznych. Z kolei w uczelniach, które z mLegitymacji już korzystają i w których niejednokrotnie proces wydawania mLegitymacji przebiega w sposób zautomatyzowany uniezależnienie mLegitymacji od aktualności ELS również wymaga zmian technicznych po stronie używanych systemów informatycznych.

Z wstępnych informacji, jakie uzyskaliśmy podczas spotkania wynika, że planowanym terminem, kiedy uczelnie będą zobowiązane do wydawania mLegitymacji, a ELS i ELD staną się dokumentem dodatkowym, wydawanym na wniosek będzie semestr letni roku akademickiego 2023/2024.

Warto również zauważyć, że wejście w życie ustawy o mObywatelu wymusza zmianę w rozporządzeniu w sprawie studiów https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210000661, które w obecnym brzmieniu nadal wskazuje ELS jako główny dokument, jaki uczelnie mają wydać studentowi, a mLegitymacja jest dodatkowym dokumentem wydawanym na wniosek. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 5 lipca 2023 r. w sprawie dyplomów doktorskich, dyplomów habilitacyjnych i legitymacji doktoranta także wymaga zmiany, ponieważ określa ono legitymację doktoranta jako „elektroniczną kartą procesorową”.

Mimo braku stosownego komunikatu, czy konieczności zmiany aktów prawnych widzimy jednak, że uniezależnienie się mLegitymacji od ELS/ELD stało się faktem. Tym samym przed uczelniami pojawiły się nowe wyzwania, zarówno te dotyczące sfery technicznej jak i kwestii organizacyjnych. Wiemy przecież, że blankiet ELS/ELD poza tym, że jest dokumentem potwierdzającym status studenta często pełni wiele innych funkcji. Są uczelnie, na których ELS/ELD umożliwia dostęp do sal dydaktycznych czy funkcjonuje jako karta biblioteczna. W niektórych miastach studenci bezpośrednio na ELS mają również wgrane bilety na komunikację miejską. W związku z tym to ostatni dzwonek do podjęcia przez uczelnie decyzji odnośnie takich zmian organizacji wspomnianych procesów, aby wdrożenie mLegitymacji było faktycznym krokiem na przód w dobie cyfryzacji uczelni i usprawniło życie zarówno studentów jak i uczelnianej administracji.